پیغمبر اکرم (ص) پس از مهاجرت به مدینه و قبول رهبری یک فشور اساسی که به عنوان صحیفه یا قانون اساسی مدینه معروف است. و بر اساس مکتب اسلامی تدوین کرد و با پیمان و میشامتی قبایل و مذاهب مختل را بهم پیوند و امت واحدی تشکیل داد که محور آن بجای ملت و نژاد ایمان به خدا و آخرت و عمل صالح بود تلاش حضرت امیر (ع) در جهت راه وحدت: بعد از رحلت پیامبر (ص) بدون مشورت و بدون شرکت علی (ع) در ستعیفه بنی ساعده تشکیل گردید و ابوبکر به جانشین انتخاب شد.
حضرت علی (ع) با اینکه بنابرآیات قرآن و تعیین و تاکید پیامبر اکرم خلیفه و جانشین پیامبر بود اما آنچنان در اثر قرب به خدا بلند بود که بجای اینکه جنگ و جدال به راه بندازد یا دست کم به فرقه سازی و گروهگرایی بپردازد. و خود را از جمع مسلمانان کنار بکشد یا توطئه کنندگان همدست شوند و به کسانی که دانسته یا نداسته آمدند تا در برابر ابوبکر باوی بیعت کنند فرمود: ای مردم! امواج کوه پیکر فتنهها را با کشتی نجات دهم نشانید از راه اختلاف و پراکندگی کنار آیید. تاج تفاخر و برتری جوئی از سر بنهید.
در ابتدای بحث و جهت من باب وحدت قبل از هر چیز معنای لغوی وحدت را تشریح مینماییم. وحدت در لغت به معنای یگانه شدن و انفرادات و لغویان درباره اتحاد گفتهاند و با اتحاد صیره الشیئین الموجدین شیئاً واحداً، اتحاد یکی شدن دو چیز موجود است.
بنابراین هرگاه چند چیز، با حفظ خاصیت شخص خود با هم یکی شوند اتحاد حاصل خواهد شد.
اهمیت وحدت:
حضرت علی (ع) وحدت را منت بزرگ خدای سبحان بر مردم دانسته است و فرمود: خداوند بر این امت، منت گذارد و بین آنها الفت و اتحاد ایجاد کرده است که در سایه آن زندگی کنند و به حمایت آن پناهنده شوند. این نعمتی است که احدی نمیتواند بهایی برایش بگذارد. زیرا از هر بهائی گرانقدرتر از هر چیز پرارزشی با ارزشتر است. تعبیر صفت الهی از وحدت. بیانگر اهمیت این موضوع است زیرا نعمت عظیم «منت گفته میشود چنان که خداوندسبحان از بعثت پیامبر به عنوان صفت یاد کرده است.
تلاش امام حسن و امام حسین (ع)
یکی از مظاهر وحدت و همبستگی شرکت در نماز جماعت مخصوصاً نماز جمعه است و روایات پحیح شیعه آمده است که امام حسن و امام حسین پشت سر مروان نماز میخواندند و ما به اهل سنت نماز میخوانیم.
تلاش امام سجاد (ع) در جهت وحدت
امام سجاد چهارمین پیشوای شیعیان در صحیفه مسجاد دعاهای سازنده مضامین بسیاری فرموده که مردم را متحد میسازد از چمله دعاها دعایی بنام درود بر اصحاب پیامبران است که از اصحاب پیامبر (ص) به بهترین وجوه یاد میکند.
«خداوند اصحاب گرامی محمد از یاران خاص او هستند که حق صحت و همراهی را به خوبی ادا کردند و در راه یاری او به … بسیاری قبل گشتند و از عهده امتحان برآمدند».
نقش وحدت در پیشرفت و پویائی اسلام
در جوامع مسلمان بر خلاف برخی از کشورهای غرب، نقش مذهب را نمیتوان نادیده گرفت. امروزه اسلام فرهنگی شئون زندگی پیروان خود، بیشتر از پیش نفوذ دارد و میرود که نقش رهبری گذشته را بر عهده کفایت گیرد.
در جهان معاصر و ایدئولوژی اسلام مسلمانان را در خود گرفته و تعالی بخشیده است در این تکاپوی روحانی، که امروزه مسلمین عالم را برانگیخته، نکتهای است که غالباً از دیدگاه و ناظران بیگانه مانده است. بیگانگان از پذیرش این واقعیت سرباز میزنند که از شهاد موازین اسلام که همگی مبلث از وحی الهی است این توانایی و شایستگی را دارد که پس از چهارده قرن، دشواریهای امت مسلمان را در شرایط امروزه چارهجوئی کند و کارائی نهادههای اجتماعی – سیاسی و اقتصادی اسلام. جوابگوی امت باشد و خود را با گذشت سالیان از دست ندهد.
نکته دیگری که یادآوری آنها ضروری است موضعگیری گروههای اصلاح طلب در برابر یکدیگر است با وجودی که دستورات تعالیم متین الام، برای پیروان خود فرصت و امکان همه‌گونه ترقی، و تعالی را فراهم ساخته است ولی رسیدن به این اهداف در فضای تفرقه و اختلاف مسیر نیست و اصولاً اخلاق اسلامی تفرقه را تجویز نمیکند امت اسلامی در صورتی قادر خواهد بود از زیر بار استعمار بیگانه شانه خالی کند و شالوده جامعهای را بر بنیان تعالیم قرآن بریزد که در درجه اول توانسته باشد یکپارچگی و اتحادی بین افراد خود پدید آورد. مسلماً در فضائی پر از سوء تفاهم و تفرقه و تشنت ایدئولوژی اسلام، نقش جهانی خود را در عرصه سیاست بینالمللی به درستی ایفا نتواند کرد. در اینجا مناسب است دورنمائی از موقعیت کنونی ممالک اسلامی را برای شما تصویر کنم و پارهای تفاوتهای درون مرزی و برون مرزی ملتهای مسلمان را یادآور شوم به طور کلی در جهان امروز بیش از ۵/۱ کشورهای جهان در زمره ممالک اسلامی به شمار آمدهاند و جهت این کشورها ۶: کل محبت محبت روی زمین است.
خاطرنشان میسازم که همگی این کشورها، در ساخت حکومت خود از تعالیم اسلامی پیروی نمیکنند ولی مردم در روابط شخصی و اخلاقی اجتماعی دستورات قرآن را بیش و کم رعایت میکنند. ضمناً در برخی ممالک نهادهای اسلامی فعالیت دارند و زمامداران در اداره امور از احکام الهی الهام میگیرند. در سالهای اخیر آن گروه از ممالک اسلامی در صحنه سیاست جهانی و زندانی محسوب میشوند که برادری – برابری و اتحاد را که قرآن توصیه میکند بکار بسته همبستگی و تفاهمی بین آنها بوجود آمده است در این ممالک عوامل استسمار غرب دیگر توانایی اعمال نفوذ ندارند.
وحدت در اسلام تردیدناپذیر است و در نشمار ضرورتهای بدیهی و شناخته دین است با این وجود و شجاعان واقعیت مسلمانان با آن وفق نمیدهند زیرا که در میان آنان فرقههای گوناگون و گروههای متفاوتی وجود دارند و این امر به ستیزهجوئی و کینهتوزی و جدال و جنک برخی با برخی دیگر منجر شده است. در میان مسلمانان پیروان تسنن و تشیع و خوارج و فرقهای دیگری است. در میان ایشان نیز آنچنان کینه و کراهت و رشک و نفرت برخی نسبت به برخی دیگر است که تنها خدا به آن آکاه است گوئی آنچه یاد کردیم از اصول قطعی دین آنان نسبت به گویا تفرقه و اختلاف، ستیز و تنشت از مبانی دین آنهاست. و گویا اینها اصولی هستند رقابت و پرهیز ناپذیرند.
بدیهی است که این الزامهای اجتماعی که مدت مسلمانان نسبت به همدیگر و کمک و همیاری آنان در شمار آنهاست تکالیفی نیستند که این تنها برای عبادت به انها دعوت میکنند. بلکه از این رو آنها را مطرح میسازد که صلاح مسلمانان در دنیا ایجاب میکند و نیز بدین لحاظ که پایدار ماندن آنها و نیز نیرو رفعت ایشان به آنها بسته است. زیرا که هر کدام از ملل اسلامی اسلامی بر تنهایی ضعیف است اما به معاضرت دیگر ملل مسلمانان توانمند و ارجمند است گفته شده است که در وضعیت بر یک قوی غلبه میکنند.
در بخش دوم مقاله میخواهم در مورد اتحاد و همبستگی اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) صحبت کنم.
ضرورت اتحاد کشورهای اسلامی و پرهیز از اختلاف:
آموزهای دینی، مسلمانان را به اتحاد و برادری فرا میخواند و از آنان میخواهند در برابر توطئههای دشمنان هوشیار باشند امروزه دشمنان اسلام در تلاشند با دامن زدن به مسائل مذهبی و فرقهگرایی همچون اختلاف شیعه و سنی یا مسائل نژادی مثل عرب – عجم – ترک و فارس اختلاف آنها را چند برابر و از اتحاد آن جلوگیری میکنند. دشمنان در این صورت خواهند توانست از منابع و امکانات آنها سوء استفاده کنند و به غارت و چپاول ثروتهای خدادادی آنها بپردازند. امام در این زمینه میفرمایند:
اسلام آمده تا تمام ملل دنیا را با هم متحد کند و یک امت بزرگ به نام امت اسلام در دنیا برقرار کنند تا کسانی که میخواهند سلسلهای بر این دولتهای اسلامی و مرکز اسلام پیدا کنند به واسطه اجتماع بزرگی که مسلمین از هر طایفهای هستند نتوانند نقشه قدرتهای بزرگ و وابستگان آنها در کشورهای اسلامی این است که این قشر در سلم که خدای تبارک و تعالی بین آنها اخوت ایجاد کرده از هم جدا کنند و به اسم ملت ترک – کرد – عرب – فارس از هم جدا بلکه با هم دشمن کنند و این درست برخلاف مسیر اسلام و مسیر قرآن کریم است.
تمام مسلمین با هم برادر و برابرند و هیچ یک از آنها از دیگری جدا نیستند همه آنها زیر پرچم اسلام و زیر رچم توحید باید باشند اینهایی که باسم ملیت و گروهگرایی و ملیگرایی بین مسلمین تفرقه میاندازند شگرهای شیکان و کمک‌کنندگان به قدرتهای بزرگ و مخالفین قرآن کریم هستند.
جمهوری اسلامی میخواهد مطلبی را که قرآن و رسول خدا فرموده است در همه کشورها پیاده کند و ایران مقدمه آن است. میخواهد به همه کشورها بفهماند که اسلام نباشد در برابری و برادری وحدت است و همه مسلمین واحده هستند و در برابر دیگران ما میخواهیم به همه ملتها بفهمانیم که اسلام دین وحدت است رهبر کبیر انقلاب اتحاد و برادری مسلمانان را یک امر دینی و سیاسی میدانست که اگر تحقق یابد هیج آسیبی به کشورهای اسلامی نخواهد رسید.
حضرت امام در این زمینه در فرازی دیگر میفرماید:
خدای تبارک و تعالی را شاکریم که همه طوایف ملت ایران – برادران یعه و مذهب و برادران اهل سنت در کنار هم و با برادری هم برای پیاده کردن احکام اسلام کوشش کنند امروز وضع سیاسی دنیا طوری است که کشورهای عالم تحت نظر سیاسی ابر قدرتها هستند همه جا ناظر هستند و برای شکست همه طوایف و قشرهای دیگر طرحها دارند و مهمترین طرحها این است که بین برادرها اختلاف ایجاد کنند و با صورتهای مختلف بین برادرها و بین اوستها اختلاف بیندازند. اسلام احکام اخلاقیاش سیاسی است در قران که با هم برابر و برادر هستند این حکم اخلاقی اجتماعی و سیاسی است.
منبع : سازمان تبلیغات اسلامی
ضرورت انسجام و وحدت
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر